Na wstępie wyjaśniamy, że windy to potoczne określenie dźwigów. To sprzęty wykorzystywane do transportu pionowego w budownictwie mieszkalnym, przemyśle i wielu innych branżach. Znacząco ułatwiają transport osób, jak i towarów. Wszelkie maszyny wykorzystywane przez człowieka muszą być poddawane regularnej konserwacji i dokładnej kontroli, w celu szybkiego wykrycia ewentualnych usterek. To właśnie od prawidłowego działania tego urządzenia zależy bezpieczeństwo jego użytkowników. Tego rodzaju Urządzenie Transportu Bliskiego (UTB) musi mieć też wykonywany resurs, a obowiązek ten spoczywa na właścicielu dźwigu.
Czym jest właściwie resurs windy?
Obowiązkiem każdego właściciela windy jest przeprowadzanie resursu. Resurs windy jest to teoretyczny okres zdolności użytkowej, w którym to można w sposób całkowicie bezpieczny z niej korzystać. Zgodnie z rozporządzeniem musi on zostać wykonany bezpośrednio po założeniu windy oraz następnie przed każdym corocznym badaniem UDT. Co się stanie, gdy winda osiągnie resurs? W tym wypadku należy przeprowadzić tak zwany przegląd specjalny. Wszelkie przeprowadzone podczas niego czynności muszą zostać opisane w raporcie.
Jakie elementy uwzględnia przegląd specjalny UTB?
Przegląd specjalny dotyczy konstrukcji nośnej, jak i zespołów mechanicznych dźwigu. W czasie jego wykonywania należy sprawdzić stopień zużycia układów hydraulicznych oraz bezpieczeństwa.
Jeżeli nie ma dokładnych wytycznych producenta dźwigu, jak należy przeprowadzić przegląd, wówczas należy sugerować się odpowiednimi specyfikacjami technicznymi, normami i aktualną wiedzą techniczną oraz dobrą praktyką inżynierską. Najważniejsze jest oczywiście to, żeby przegląd obejmował zwłaszcza główne podzespoły, od których zależy w dużej mierze bezpieczeństwo użytkowania windy. Mowa o takich elementach jak:
- układ hydrauliczny (siłowniki, agregat hydrauliczny, przewody),
- konstrukcja nośna (ramy kabiny, prowadnice, rama wciągarki, szyby),
- układ elektryczny (aparatura sterująca maszyną, instalacja w szybie),
- mechanizm napędowy (mocowania lin, wciągarka, liny),
- system alarmowy i inne elementy odpowiadające za bezpieczeństwo korzystania z windy.
Na sam koniec przeglądu niezbędne jest opracowanie protokołu, w którym to znajdzie się wynik przeprowadzonych czynności, dane osób wykonujących go, termin kolejnego przeglądu i kryteria oceny. Na podstawie takiego raportu możemy wyznaczyć kolejną granicę resursu.
Bezpieczeństwo wind a prawo
W Polsce działa ok. 100 tysięcy wind, czyli mówiąc fachowo dźwigów osobowych. Co ważne, nie wszystkie z nich są zgodne z najnowszymi przepisami bezpieczeństwa. Jest to duży problem zwłaszcza w starym budownictwie, w którym to przykłada się wagę do remontów innych obszarów, natomiast windy pozostają bez żadnych modyfikacji. Oczywiście, brak wymiany wind na nowe może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Stare windy mogą bowiem ulec nagłej awarii, która może zagrozić zdrowiu i życiu ich użytkowników. Właśnie z tego względu Minister Przedsiębiorczości i Technologii zmienił rozporządzenie dotyczące eksploatacji sprzętów podlegających przepisom dozoru technicznego. Właściciele wind mają od tej chwili obowiązek wykonywania przeglądów technicznych służących ocenie stanu funkcjonowania dźwigu.
Jak oblicza się resurs windy?
To ustawodawca określa parametry, które należy brać pod uwagę do właściwego obliczenia stopnia wykorzystania resursu windy. Do takich parametrów należą:
- wysokość podnoszenia,
- ilość cykli pracy sprzętu,
- przenoszone obciążenie,
- długość wykonywanych cykli pracy.
Resurs windy – dlaczego jest aż tak istotny?
Resurs windy ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa wszystkich osób korzystających z tej maszyny. Jest on potrzebny nie tylko ze względu na same wymogi prawne. Dokumentacja całej historii eksploatacji niesie ze sobą wiele korzyści. Przede wszystkim możemy mieć pewność, że nawet starszego typu udźwigi są dokładnie sprawdzone, bezpieczne i nie grożą wypadkiem. Nie należy też obawiać się ich poważnych usterek. Wykonując resurs windy można poznać też dokładną liczbę pełnych cykli pracy, które odbyły się do tej chwili. Na podstawie uzyskanych informacji łatwiej jest określić rzeczywisty stopień zużycia danych elementów. Daje on też dane, na których podstawie można stwierdzić, kiedy niezbędne będzie przeprowadzenie remontu czy też wymiany windy. Taka czynność pozwala ograniczyć nagłe i niespodziewane usterki, które wiązałyby się z kosztowną naprawą.
Stan techniczny windy i zapobieganie awariom
Warto pamiętać, że sam resurs windy to nie wszystko. Bardzo ważna jest profilaktyka. Trzeba więc jak najszybciej lokalizować i naprawiać wszelkie usterki, co przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa korzystania ze sprzętów. Szacuje się, że po 40 latach stan windy ulega znacznemu pogorszeniu. Wtedy najlepszą opcją jest jej wymiana.
